Als ik bij mensen thuis aan de keukentafel zit om een installatie te bespreken, komt vroeg of laat die ene vraag naar boven.
De klant kijkt me aan, twijfelt even en zegt dan:
"Zeg eens eerlijk, is dat water uit zo'n ontharder eigenlijk wel goed voor je? Ik wil geen chemische brol drinken."
Je bent zeker niet de enige met die zorg. Water is onze belangrijkste levensbehoefte, dus daar wil je niet mee prutsen. Er doen in Vlaanderen nogal wat wilde verhalen de ronde over zout water, bacteriën en het gemis aan mineralen.
In dit artikel zet ik mijn pet als installateur op en vertel ik je precies hoe het zit. Geen verkooppraatjes, maar gewoon de technische en medische realiteit zoals ze is.
Hoe beïnvloedt een waterverzachter je drinkwater?
Om te begrijpen of het gezond is, moet je eerst snappen wat het ding doet. Een klassieke waterverzachter werkt op basis van ionenuitwisseling. Dat klinkt ingewikkeld, maar het principe is simpel.
Het harde leidingwater stroomt door een tank met harsbolletjes. Die bolletjes vangen de calcium en magnesium (de kalk) op en geven in ruil daarvoor een heel klein beetje natrium af aan het water.
Hier ontstaan vaak de misverstanden:
- Natrium is niet hetzelfde als keukenzout. Zout is natriumchloride. Een ontharder voegt natrium toe, maar geen chloride. Je water smaakt dus niet zout.
- Het is geen chemische fabriek. Het proces is puur fysiek en natuurlijk. Er worden geen chemicaliën aan je drinkwater toegevoegd om de kalk te doden.
"Maar ik heb die mineralen toch nodig?"
Dat klopt. Calcium en magnesium zijn belangrijk voor je lichaam. Maar laten we realistisch zijn: de hoeveelheid mineralen die je uit kraanwater haalt, is verwaarloosbaar vergeleken met wat je uit je voeding haalt.
Om aan je dagelijkse behoefte calcium te komen via hard water, zou je tientallen liters per dag moeten drinken. Een boterham met kaas of een potje yoghurt zet veel meer zoden aan de dijk. Het weghalen van kalk uit je water heeft dus geen meetbare impact op je mineralenhuishouding.
Wanneer is een waterverzachter een gezonde keuze (en wanneer niet)?
Gezondheid gaat verder dan alleen wat je drinkt. Het gaat ook over je huid en het gebruik van schoonmaakmiddelen.
Wanneer wel doen?
- Bij huidproblemen (eczeem, psoriasis, droge huid): Dit is waar ik de meeste blije klanten zie. Hard water droogt de huid uit en laat een laagje 'zeepresten' achter. Zacht water respecteert de vetlaag van je huid beter. Het is geen geneesmiddel, maar het vermindert de klachten vaak aanzienlijk.
- Om chemische schoonmaakmiddelen te verminderen: Met zacht water heb je tot 50% minder zeep en shampoo nodig. Ook agressieve antikalkmiddelen kan je de deur uit doen. Minder chemicaliën in huis is beter voor je longen én het milieu.
- Voor comfortabel haar: Klinkt als ijdelheid, maar hard water maakt haar dof en stug. Zacht water zorgt voor glans zonder extra producten.
Wanneer opletten?
- Bij een strikt natriumarm dieet: Mag je van de dokter écht bijna geen zout? Hoewel de toename van natrium in onthard water beperkt is (vergelijkbaar met een snee wit brood per dag), raden we in dat geval soms aan om de keukenkraan voor drinkwater niet aan te sluiten op de ontharder. Of we plaatsen een extra drinkwaterfilter (omgekeerde osmose) die alles eruit haalt.
- Bij loden leidingen: Heb je een heel oud huis waar nog loden leidingen liggen? Vervang die eerst. Zacht water kan iets agressiever zijn voor oude metalen leidingen dan hard water dat een beschermend kalklaagje heeft afgezet.
Kosten & Efficiëntie: Wat is het je waard?
Een waterverzachter plaats je niet alleen voor je gezondheid, maar vooral voor het behoud van je toestellen en leidingen. Toch is het kostenplaatje belangrijk.
Voor een kwalitatieve installatie in een gemiddelde gezinswoning in België moet je rekenen op een prijsvork van €1.400 tot €2.000 (incl. plaatsing, excl. BTW). De prijs hangt af van het volume hars en de besturing (mechanisch of elektronisch).
De "gezondheidswinst" in euro's:
- Je bespaart tientallen euro's per jaar aan bodylotion, crèmes en dure shampoos.
- Je koopt minder flessenwater (als je de smaak van zacht water prima vindt), wat scheelt in kosten én plastic.
- Je toestellen (boiler, wasmachine) gaan langer mee zonder die verkalkte weerstand die bacteriën kan vasthouden.
Praktische beslissingsgids
Twijfel je nog? Gebruik deze checklist om de knoop door te hakken.
- Ken je hardheid: Is je waterhardheid lager dan 12 Franse graden? Dan is een ontharder medisch en technisch gezien vaak overbodig. Zit je boven de 20? Dan is het een no-brainer.
- Proef het eerst: Ben je een fijnproever? Vraag aan je installateur of je eens mag proeven. Zacht water smaakt 'ronder' en vlakker. Sommigen moeten eraan wennen, anderen vinden het heerlijk.
- De bypass-optie: Weet dat we altijd een keukenkraan kunnen uitsluiten van de ontharding. Zo heb je zacht water in de douche (goed voor je huid) en hard water in de keuken (voor de smaak). Je hebt het beste van twee werelden.
- Drinkwaterfiltratie: Wil je zacht water, maar ook topkwaliteit drinkwater zonder chloorsmaak? Combineer de ontharder met een actieve koolstoffilter onder de gootsteen.
Veelgestelde vragen over water en gezondheid
Wordt zacht water niet snel een broeihaard van bacteriën?
Nee, moderne toestellen spoelen zichzelf regelmatig (regeneratie), ook als je op vakantie bent. Dit voorkomt stilstaand water. Sommige modellen hebben zelfs een ingebouwde ontsmetting module bij elke spoelbeurt.
Is onthard water slecht voor mijn huisdieren?
Over het algemeen niet. Honden en katten kunnen prima onthard water drinken. Alleen voor vissen in een aquarium moet je oppassen: die zijn extreem gevoelig voor pH-waarden en mineralenbalans. Gebruik daarvoor liever niet-onthard water.
Krijg ik een hoge bloeddruk van onthard water?
De hoeveelheid natrium in onthard water is te laag om bij gezonde mensen de bloeddruk te beïnvloeden. Zoals gezegd: er zit meer natrium in een glas melk dan in een glas onthard water.
Haalt een waterverzachter ook medicijnresten of PFAS uit het water?
Nee. Een waterverzachter haalt enkel kalk (calcium en magnesium) uit het water. Voor het verwijderen van hormonen, medicijnresten of PFAS heb je een specifieke drinkwaterfilter of omgekeerde osmose nodig.
Proeft mijn koffie of thee anders met zacht water?
Ja, en meestal beter! Kalk vormt een vliesje op thee en beïnvloedt de extractie van koffie. Met zacht water krijg je vaak een zuiverdere smaak en geen aanslag meer in je kopje.
Is regenwater niet gezonder dan onthard leidingwater?
Regenwater is van nature zacht, maar niet geschikt als drinkwater zonder zware filtratie en desinfectie. Voor toilet en wasmachine is het prima, maar om te drinken of te douchen geef ik de voorkeur aan gecontroleerd leidingwater.
Tijd voor helder water?
Gezondheid zit in kleine dingen. Geen kalkaanslag meer schrobben scheelt stress, en een zachte huid na het douchen is puur comfort. Wil je weten wat de waterhardheid in jouw regio is en wat een oplossing op maat kost?
Ik kom graag eens langs om je situatie te bekijken en je water te testen. Geen verplichtingen, wel eerlijk advies.
Reactie plaatsen
Reacties